Wanneer je naar Oostenrijk op vakantie gaat, kun je natuurlijk prima uit de voeten met de Duitse taal. Een Oostenrijker weet echt wel wat je bedoelt als je vraagt om een 'Kartoffel' en zal je vriendelijk gedag zeggen wanneer je 'Tschüss' roept. Maar toch, maak nooit de fout door te zeggen dat ze Duits praten in Oostenrijk. Een chauvinistische Oostenrijker zal je haarfijn uitleggen dat ze niet vergeleken willen worden met de Duitsers en dat ze heel veel woorden hebben die Duitsers niet gebruiken. Tussen de regio's en dorpen in Oostenrijk onderling zit ook weer een enorm verschil, niet alleen qua dialect en uitspraak, maar ook qua woorden. In dit artikel een paar handige tips, zinnen en woorden voor als je op vakantie gaat in Oostenrijk. Oostenrijks voor beginners dus!
In Oostenrijk is men over het algemeen een stuk informeler dan in Duitsland. Blijft men in Duitsland heel lang 'Sie' (u) tegen elkaar zeggen, in Oostenrijk ga je al snel over op de jij-vorm, oftewel 'du'. Zeker in de bergen. Ik heb me weleens laten vertellen dat je boven de 1500 meter hoogte sowieso altijd 'du' tegen elkaar zegt. Wel zo Gemütlich vind ik.
Wanneer je een bergwandeling of fietstocht maakt, zal het je direct opvallen dat iedereen elkaar groet. Servus en Grüß Gott hoor je geregeld en in Tirol hebben ze ook het gezellige Grias-di of Griaß-enk/Griaß-eich. Doe lekker mee in het Oostenrijks en laat Guten Tag of Guten Morgen achterwege. De bovenstaande woorden kun je trouwens de hele dag gebruiken!
Ook wanneer je afscheid van iemand neemt, worden er over het algemeen andere woorden gebruikt dan men in Duitsland doet. Zo is 'Tschüss' erg Duits. Pfiat-di en Wiederschaugn (tot ziens) zul je veel in de (Tiroolse) bergen horen, terwijl Baba oorspronkelijk uit Wenen komt volgens mij. Ook hebben de Oostenrijkers 'Ciao' overgenomen van hun zuiderburen, de Italianen.
Er is een enorme lijst met woorden die men eigenlijk alleen in Oostenrijk gebruikt en niet in Duitsland. Oostenrijkers kunnen Duitsers eigenlijk altijd verstaan, maar andersom niet. Daar maken Oostenrijkers dan ook graag grappen over: 'Was ist der Unterschied zwischen einem Deutschen und einem Österreicher? Der Deutsche würde den Österreicher gerne verstehen wollen, kann es aber nicht. Der Österreicher versteht den Deutschen, will es aber nicht.' Hieronder nog een lijst met korte zinnen en woorden die van pas kunnen komen als je naar Oostenrijk op vakantie gaat.
Oostenrijks |
Duits |
Nederlands |
| Gemma moi aufm Berg? | Gehen wir auf den Berg? | Gaan we de berg op? |
| Geils Weda | Schönes Wetter | Mooi weer |
| Sauweda | Schlechtes Wetter | Slecht weer |
| a Krügerl, a Halbe | 0,5L Bier | Halve liter bier |
| a fesch Dirndl | Eine attraktive, junge Frau | Een mooi meisje |
| I werd' narrisch! | Ich werde verrückt! | Ik word gek! |
| Mogsch a Schnapsal? | Möchtest du einen Schnapps | Wil je een Schnapps? |
Oostenrijks |
Duits |
Nederlands |
| ausrasten | sich ausruhen | uitrusten |
| Beiried | Roastbeef | rosbief |
| Beisl, Beitz | Kneipe, Biertheke | kroeg |
| Blodern | Blase | blaar |
| Bub | Junge | jongen |
| Dirndl | Mädchen | meisje (en typische jurk) |
| Eichkätzchen | Eichhörnchen | eekhoorntje |
| Erdäpfel | Kartoffel | aardappel |
| Faschiertes | Hackfleisch | gehakt |
| Fisolen | Grüne Bohnen | sperziebonen |
| Fleischhauer, Fleischhacker | Metzger | slager |
| Gaude/Gaudi | Spaß, Vergnügen | plezier |
| Gschmackig | Lecker | lekker |
| Haferl, Heferl | Tasse | mok, beker |
| Hangerl | Geschirrtuch | theedoek |
| heuer | in diesem Jahr | dit jaar |
| jausnen | eine Zwischenmahlzeit einnehmen | tussendoortje |
| Karfiol | Blumenkohl | bloemkool |
| Kasten | Schrank | kast |
| Koffer | Trottel | sukkel |
| Kren | Meerrettich | mierikswortel |
| Kübel | Eimer | emmer |
| Leiberl | T-shirt | T-shirt |
| Marillen | Aprikosen | abrikozen |
| Marmelade | Konfitüre | jam |
| Melanzani | Aubergine | aubergine |
| Mist | Müll | afval |
| Paradeiser | Tomate | tomaat |
| Piefke | (Nord)deutscher | (Noord)Duitser (niet vriendelijk) |
| Polster | Kissen | kussen |
| Sackerl | Tüte aus Plastik | plastic zak |
| (Schlag)Obers | Sahne, Rahm | (slag)room |
| Schmäh | Witz | grap |
| Semmel | Kaiserbrötchen | (Kaiser)broodje |
| Sessel | Stuhl | stoel |
| Stanitzl | Tüte | plastic tasje |
| Taxler | Taxifahrer | taxichauffeur |
| Topfen | Quark | kwark |
| Zündhölzl, Schnellfeuer | Zündholz, Streichholz | lucifer |
Miranda is dol op de Alpen en is hier ook regelmatig te vinden. Zowel in de zomer als in de winter. De perfecte vakantie bestaat voor haar uit bergen, water, actie, relaxen, een goed boek en heerlijk eten. Haar avonturen op het water, de mountainbike, de motor of te voet deelt ze in haar blogs.
