Skip to navigation Skip to main content

Onweer in de bergen: do’s en don’ts

Hevige onweersbui boven de bergen
© Pixabay / Bru-nO

Dat het weer in de bergen snel om kan slaan, is bij de meeste bergliefhebbers wel bekend. Het ene moment schijnt de zon en een uur later is het zwaarbewolkt en komt de regen met bakken naar beneden. Vervelend, maar op zich niet direct gevaarlijk. Anders is het wanneer je in de bergen ineens overvallen wordt door onweer. Vooral op warme zomerdagen kunnen onweersbuien zich ontwikkelen, meestal aan het eind van de middag. Deze zijn vaak wel goed te herkennen en je hebt meestal tijd om jezelf in veiligheid te brengen. In dit artikel leggen we uit wat je wel, maar ook vooral niet moet doen bij onweer in de bergen en hoe je je het beste kunt voorbereiden.

Do: het weerbericht continu volgen

Je kunt het weer het beste inschatten wanneer je niet alleen ’s ochtends voor je de bergen ingaat het weerbericht leest, maar ook al de dagen ervoor. Is de weersvoorspelling wisselend, houd dan rekening met een onstabiele situatie. Blijft de weersvoorspelling gelijk, dan is het weer waarschijnlijk stabiel. Houd er wel rekening mee dat zelfs als er zon voorspeld is, het weer toch kan omslaan. Het is altijd verstandig meerdere bronnen te raadplegen. Naast het weerbericht op Indebergen kun je in Duitsland kijken op de website van DAV (Deutscher Alpenverein). Ga je wandelen in Oostenrijk, dan is ZAMG (Zentralanstalt für Meteorlogie und Geodynamiek) betrouwbaar, voor Zwitserland Meteo Schweiz en Italië ilmeteo.it.

Naderende onweersbui in de bergen
© Spalder Media Group

Do: een veilige plek zoeken

Wanneer je onverhoopt toch in het onweer belandt, probeer dan zo snel mogelijk een veilige plek te zoeken:

  • De beste plek om te schuilen is een berghut met bliksemafleider of in een huis of auto in het dal.
  • Zorg er in ieder geval voor dat je minimaal 20 tot 30 meter onder de bergtop bent.
  • Ga tijdens onweer altijd naar beneden en niet omhoog.
  • Schuil in het bos onder een lage struik, zo ver mogelijk van de hoogste boom.
  • Is er geen schuilplaats, ga dan op je hurken op je rugzak of touw zitten. Ga nooit liggen!
  • Houd minimaal 2 meter afstand tot elkaar, wanneer je met meerdere personen bent.

Don't: schuilen op een onveilige plek

Het klinkt zo logisch, maar er zijn plaatsen die wellicht veilig lijken, maar het niet zijn. Schuil in ieder geval NIET op de volgende plekken:

  • Op een bergtop, graat of kam, waar je het ‘hoogste punt’ bent.
  • Bij uitstekende rotsen.
  • In open terrein.
  • Onder een (alleenstaande) boom.
  • In een tent.
  • Onder een afdak.
Zoek bij onweer zo snel mogelijk een veilige schuilplaats!

Do: op tijd vertrekken

Warmte onweer komt – zoals de naam al doet vermoeden – voor op warme zomerdagen en komt meestal aan het einde van de middag/avond op. Om te voorkomen dat je overvallen wordt door warmte onweer, is het verstandig om op warme dagen op tijd te vertrekken. Start ’s ochtends op tijd, zodat je ’s middags weer veilig terug in het dal bent wanneer de kans op onweer het grootst is. Zogenaamd front onweer laat zich weliswaar beter voorspellen, maar ook deze kunnen een blauwe hemel ineens razendsnel veranderen in een dreigende donkere lucht. Plan bij de kans op front onweer alleen korte tochten in de bergen.

Do: bij locals informeren

Zeker warmte onweer ontwikkelt zich vaak op dezelfde plekken. Informeer bij de huttenwaard of andere locals waar het onweer zich vooral ontwikkelt en op welke punten je vooral moet letten. Ook kunnen zij het weer vaak goed inschatten, dus vraag hen om raad voor je vertrekt.

Bij berghut het weerbericht navragen

Do: de lucht en wolkenontwikkeling in de gaten houden

Op warme zomerdagen kan zich zogenaamd warmte onweer ontwikkelen. Het opkomende warmte onweer kun je vaak aan de opbouw van de wolken herkennen. Zie je opbollende en onregelmatige stapelwolken verschijnen, dan is dit meestal een teken dat er zich onweer opbouwt. Je kunt eventueel nog even op de plaatselijke buienradar of satellietbeelden kijken op je smartphone, maar wanneer de lucht echt dreigend is, zorg dan dat je jezelf zo snel mogelijk in veiligheid brengt.

Do: de 10-secondenregel toepassen

Wanneer er minder dan 10 seconden zit tussen de bliksem en de donder, dan bevindtje je ‘in het onweer’ en is het belangrijk zo snel mogelijk een veilige schuilplaats te zoeken. Wanneer je het aantal seconden telt en dit deelt door 3, weet je hoeveel kilometer je verwijderd bent van het onweer. Het onweer is pas voorbij wanneer er gedurende 30 minuten meer dan 10 seconden zit tussen de bliksem en de donder.

Blijf op afstand van water wanneer het onweert

Don’t: je in de buurt van water of metaal begeven

Water en metaal trekken de bliksem aan, dus zorg ervoor dat je er niet in de buurt bent:

  • Zorg dat je voldoende afstand hebt van bergmeren, watervallen en/of beekjes.
  • Gooi je wandelstokken en paraplu een flink eind bij je vandaan.
  • Indien je aan het klettersteigen bent, verlaat de route dan zo snel mogelijk en leg je gordel en materiaal ver weg.

Don’t: in paniek raken

Probeer altijd rustig te blijven en goed na te denken wanneer je in het onweer belandt. Besef dat de kans dat het onweer jou direct zal treffen klein is. Indirect kun je de inslag eventueel wel voelen via de grond, maar dit is niet dodelijk. Probeer te allen tijde de juiste beslissing te nemen.

Zomer Miranda

Over Miranda

Miranda is dol op de Alpen en is hier ook regelmatig te vinden. Zowel in de zomer als in de winter. De perfecte vakantie bestaat voor haar uit bergen, water, actie, relaxen, een goed boek en heerlijk eten. Haar avonturen op het water, de mountainbike, de motor of te voet deelt ze in haar blogs.