Berghutten zijn ontstaan in de 14e eeuw en oorspronkelijk was het een hospice waar je heenging als je oud of ziek was en bleef tot aan je dood. Tegenwoordig is de berghut niet meer weg te denken uit de Alpen en is de reden van het bezoek een stuk vrolijker. Verspreid in de bergen liggen zo'n 1.800 hutten, van authentieke exemplaren tot hypermoderne gebouwen. Voor de meeste bergliefhebbers is de berghut onlosmakelijk verbonden met een tocht in de bergen. We stoppen er onderweg voor een welverdiende pauze op het zonnige terras of bij de open haard in de knusse stube of we overnachten er, om de volgende dag onze tocht verder voort te zetten. Maar hoe is de berghut eigenlijk ontstaan?
Als je erover nadenkt is het natuurlijk heel bijzonder. Op de meest afgelegen plekken hoog in de bergen doemt er ineens een gebouw op waar je kunt eten, drinken en meestal ook overnachten. Niet alleen de bouw van de hut, maar ook de bevoorrading is vaak een ingewikkeld logistiek proces. Vandaag de dag kennen we een berghut vooral als een warme en gezellig plek tijdens onze tocht in de Alpen, of een plek waar we beschutting kunnen zoeken tijdens slecht weer, maar dit was niet altijd het geval. Oorspronkelijk had een berghut de naam ‘Hospitales’ of ‘Hospiz’ in het Zwitsers. Het waren de eerste toevluchtoorden in de bergen, een soort ziekenhuizen en ze stammen al uit de 14e eeuw.
De hospitales van vroeger was geen plek waar je voor de gezelligheid kwam en is niet te vergelijken met de berghut die we vandaag de dag kennen. Je werd er niet ontvangen door een vrolijke huttenwaard, maar door een priester. Het uitzicht was ook minder vrolijk, want je zag vooral veel kruizen op plekken waar mensen begraven lagen. De berghutten vingen zieken en ouderen op om ze hier te verzorgen tot aan hun dood. Het was eigenlijk een soort verpleegtehuis, ziekenhuis en hospice ineen. Je ging de berg op, maar kwam nooit meer levend beneden.Van hospice tot hostel
Langzaamaan verloren de hospitales op de berg hun functie als ziekenhuis en transformeerden meer en meer richting een soort van hostel. Het werd een toevluchtsoord voor herders, bosarbeiders en landmeters die in de bergen werkten. De berghutten boden hen beschutting en een slaapplaats. Daarna kwam natuurlijk ook al snel de vraag naar eten en drinken en zo ontstond de huidige berghut.
De berghut in de vorm zoals we hem vandaag de dag kennen vond zijn oorsprong eind negentiende eeuw. In 1894 waren er 146 'beschermingshuizen' in de bergen en dit aantal steeg snel tot zo'n 1.800 berghutten vandaag de dag. Voor de bouw van de berghutten werd oorspronkelijk al het materiaal omhoog gedragen door mensen, paarden en ezels. De afgelopen 150 jaar is de ontwikkeling van de berghutten en de wandelpaden snel gegaan. Er werden in deze tijd niet alleen honderden berghutten gebouwd, maar ook 60.000 km aan paden aangelegd. Aanvankelijk leiden de paden vooral van en naar de berghutten. Het overgrote deel van de berghutten is in handen van diverse Alpenverenigingen. Tegenwoordig worden veel hutten gerenoveerd en gemoderniseerd, houdt men rekening met het milieu en probeert zoveel mogelijk zelfvoorzienend te zijn als het gaat om water en elektriciteit. Echter de eenvoud is in de meeste berghutten gebleven en dat is nou net de charme van deze bouwwerken in de Alpen.
Miranda is dol op de Alpen en is hier ook regelmatig te vinden. Zowel in de zomer als in de winter. De perfecte vakantie bestaat voor haar uit bergen, water, actie, relaxen, een goed boek en heerlijk eten. Haar avonturen op het water, de mountainbike, de motor of te voet deelt ze in haar blogs.
