Ooit verbleef ik voor een zakelijke training een paar dagen aan de Bodensee. Ik was op bezoek bij een Zwitserse fabrikant van warme chocomachines waar ik een training volgde. Nu mag een ieder best weten dat ik technisch niet zo sterk ingesteld ben, zeg maar gerust dat ik twee linkerhanden heb. Ook is mijn natuurkundige kennis niet al te groot en laat ik mij in de Alpen nog wel eens verrassen. Zo ook die bewuste dag...
Kookpunt op de berg ligt lager…
Bij een ‘eenvoudige’ technische uitleg van onze trainer kreeg ik de waarschuwing of ik ter plaatse niet zou vergeten om de temperatuur instellingen van de chocomachine aan te passen, anders zou het water spontaan gaan koken op grote hoogte. Ineens viel het kwartje, want blijkbaar ligt het kookpunt op grotere hoogte lager, door de ijle lucht met lagere luchtdruk. Water kookt dus op een lagere temperatuur, maar dit betekent niet dat je eitje eerder gekookt is in de bergen. Het stollen van het ei is afhankelijk van de temperatuur en niet of het water kookt. Hierdoor duurt het koken van een ei langer dan normaal. Zo zegt men dat het koken van een ei op 3000 meter ongeveer 20 minuten duurt. De bereidingstijd op de pastaverpakking kun je op 3000 meter dus ook wel negeren.
De definitie van het ‘kookpunt’
Om de waarheid te achterhalen ben ik eens op zoek gegaan naar de definitie van het kookpunt. Volgens Van Dale is dit 'de temperatuur waarbij een vloeistof kookt'. Zoek ik wat verder, dan vind ik op Wikipedia 'Het kookpunt van een zuivere stof is de temperatuur waarbij een vloeistof gasbellen gaat vormen bij een bepaalde omgevingsdruk. Het atmosferisch kookpunt is de temperatuur waarbij de dampdruk van de vloeistof gelijk is aan de atmosferische druk.' De temperatuur waarop water kookt bij 1 atmosfeer is 100°C. Op grotere hoogte is de atmosferische druk lager, op de Mount Everest ongeveer 0,31 bar. Volgens de insiders die Wikipedia ingevuld hebben, ligt het kookpunt van water op de Mount Everest daardoor al op slechts 69°C. Voor iedere 150 meter die je vanaf zeeniveau stijgt, gaat het kookpunt van water zo’n halve graad Celsius omlaag.
Meer over koken in de bergen
Ga je op expeditie in de bergen dan is het belangrijk dat je veel koolhydraten binnenkrijgt. Je verbruikt enorm veel energie en om de volgende dag weer op krachten te zijn is het belangrijk om goed te eten. Pasta, rijst en bruin brood kunnen hierin een grote rol spelen. Toch heb je waarschijnlijk niet de mogelijkheid om een uitgebreide maaltijd te bereiden. Hiervoor is er gevriesdroogd voedsel waar je alleen water bij hoeft te doen. Vervolgens even roeren, een paar minuten wachten en eet smakelijk! En vergeet dus niet om het water wat langer te laten koken dan thuis! Zelf een keer deze voeding proberen? Klik op een van de onderstaande links: