Vooraf reserveren, halfpension, aanbetaling (in sommige gevallen 100%), bij de meeste berghutten was dit tot enige tijd geleden allemaal niet het geval. Nog geen 15 jaar geleden was er een duidelijke regel in berghutten: als je voor 18.00 uur arriveerde had je gegarandeerd een slaapplaats. Tegenwoordig kun je op de websites van de hutten al zien dat er zonder reservering geen plek is.
Vroeger was het gebruikelijk om gewoon bij een hut aan te kloppen om daarna, na een notitie in het huttenboek, verzekerd te zijn van een slaapplaats. Hoewel leden van Alpenverenigingen voorrang kregen, was er altijd voor iedereen een bed. Tegenwoordig kun je hier niet meer zeker van zijn. Het huttenreglement is 15 jaar geleden gewijzigd en sindsdien kan maximaal 75% van de slaapplaatsen door bergclubs vooraf worden gereserveerd. In 2021 waren er zelfs berghutten waar álle slaapplaatsen van te voren konden worden geboekt. Dit heeft de nodige wandelaars en alpinisten problemen opgeleverd. Ook de coronapandemie heeft bijgedragen aan de veranderde situatie in de bergen. De (afstands)regels golden immers ook voor hutten, terwijl er al zo weinig ruimte is. Hoe overleef je je eerste nacht in een berghut?
Er zijn veel redenen die pleiten voor de reserveringsverplichting in berghutten. Zo kan de huttenwaard alles een stuk beter plannen. Niet alleen op het gebied van bezette bedden, maar ook voor het eten en drinken. Het is erg handig om te weten hoeveel mensen de hut de komende dagen zullen bezoeken. Hierdoor kunnen de logistieke processen zoals het bestellen en leveren van eten, drinken en benodigdheden beter en nauwkeuriger gepland worden. Vanwege de afgelegen ligging van sommige berghutten is dit zeer belangrijk. Maar, uniforme regelgeving is er niet zodat er nog altijd hutten zijn waar je spontaan kunt aankloppen. Bevoorrading berghut: hoe komt al het eten en drinken daar?
De reserveringsplicht zorgt vooral voor problemen bij plotselinge weersveranderingen. Als gevolg hiervan kunnen sommige wandelaars en alpinisten hun tocht niet voortzetten en de geboekte berghut niet bereiken. Dit zou zorgen voor onveilige situaties. Indien dit het geval is, laat de berghut dan altijd weten dat je vandaag niet komt. Zo kan de huttenwaard hier rekening mee houden en hoeft deze zich geen zorgen te maken wanneer je die dag niet arriveert.
Een aanbetaling voor een nachtje in een berghut lijkt misschien vreemd, maar vervelende ervaringen uit het verleden hebben dit nodig gemaakt. Vroeger was het mogelijk om iedere berghut op de route te reserveren, om vervolgens de niet gebruikte bedden niet te annuleren. Naast de organisatorische uitdagingen, wachten de huttenwaarden iedere dag op hun gasten. Als een klimmer of wandelaar niet komt opdagen, kan er iets gebeurd zijn. Met name wanneer grote groepen, zonder afmelding, niet op kwamen dagen, bleven veel bedden leeg. Om dit te voorkomen vragen steeds meer berghutten om een aanbetaling bij het maken van een reservering. Annuleer je op tijd, dan krijg je dit bedrag meestal gewoon terug.
De ontwikkeling dat je bij sommige berghutten alleen halfpension kunt boeken stuit op veel weerstand bij vroege vogels. Iedereen die na een lange dag bij een berghut aankomt heeft avondeten nodig, maar wie de volgende ochtend vroeg wil vertrekken heeft geen tijd om te wachten tot het ontbijt om 08.00 uur. Als alternatief bieden sommigen hutten een ontbijt aan dat kan worden meegenomen. Dit staat echter niet in verhouding met het ontbijt dat wordt aangeboden in de hut.
In steeds meer berghutten worden aanvullende diensten niet langer gratis aangeboden. Vervelend voor gasten, bijvoorbeeld wanneer je ’s nachts je mobiele telefoon wilt opladen. In de bergen is het immers zeer belangrijk om een volle batterij te hebben. Het toegenomen aantal gasten en de stijgende vraag komt hierbij in conflict met de instelling van berghutten om zuinig om te gaan met energie. Sommige berghutten hebben besloten om een bijdrage te vragen voor zaken die tot voor kort vanzelfsprekend waren.
Wie lid is van een Alpenvereniging, bijvoorbeeld via de NKBV, profiteert nog altijd van diverse voordelen. Zo betaal je een lagere prijs voor je overnachting dan niet-leden. Als NKBV-lid profiteer je tot wel 50% korting op overnachtingen in meer dan 1200 berghutten. Ook de waarde van een verzekering mag niet worden onderschat, bijvoorbeeld in het geval van een reddingsoperatie. Een andere belangrijke reden om lid te zijn is dat je bijdraagt aan het onderhoud van paden, routes en hutten in de bergen.
Wij vinden van wel. Ook al zijn de voorwaarden in berghutten de afgelopen jaren veranderd, en doen de processen steeds meer denken aan hotels, toch blijven het plekken waar dagjesmensen, wandelaars en alpinisten onderdak, rust en eten en drinken vinden. En hoewel er zeker hutten zijn waar je alleen binnenkomt met reservering, zijn er ook nog altijd flexibele huttenwaarden die iedereen, zeker bij slecht weer, een slaapplaats aanbieden. We moeten zo eerlijk zijn dat ook in de bergen de tijd niet stil kan blijven staan. Al genieten we nog altijd het meest van authentieke berghutten waar de moderne tijd nog geen grip op heeft gekregen.
Thijs verkent de bergen in de zomer het liefst op de racefiets. De schoonheid van het landschap en de strijd aangaan met de berg zijn aspecten waarvoor hij graag afreist naar de Alpen. Naast het beklimmen van bekende Alpenreuzen als Alpe d’Huez, Col du Galibier en Mont Ventoux fietst hij ook graag in de heuvels van Zuid-Limburg.
